Mijający rok był dla Fandomu jak fast-food’owy posiłek po kroplówce z zeszłego sezonu – niby obfitował w sporą liczbę kolorowych premier, z których tylko niewielka część okazała się smaczna tudzież zjadliwa.  

Sporo się działo na wszystkich możliwych platformach. Duże multipleksy trochę odżyły po dwóch latach zamułki, serwisy vod nadal produkowały i kasowały, bez względu na reakcje i protesty widowni, a kina studyjne pozostały niewzruszone, bo jak zwykle miały co oferować swoim widzom. Lecz nie wszystko złoto, co się świeci, ponieważ wiele z tych obiecujących tytułów nie spełniło pokładanych weń oczekiwań – a wręcz rozczarowało spore grono odbiorców. Mając na uwadze te wahania, zawęziłem tegoroczną listę do utworów fantastycznych lub pokrewnych i wytypowałem siedem najciekawszych, moim zdaniem, filmów.

Niestety, debiutowało bardzo mało filmów o tematyce twardego sajens-fikszyn. A te, które już wjechały do repertuaru, były w większości przeciętnie absorbujące lub po prostu kiepskie. Sytuacje zdominowali Koreańczycy, jednak przez dziwną manierę teatralnego odgrywania postaci, tamtejsze produkcje są moim zdaniem nijakie i pod względem percepcji, zlewają się w jeden film, do przesady napakowany akcją. Zupełnie odwrotnie do tematu podeszli w tym roku Austriacy, którzy nakręcili powoli rozkręcający się dramat pt. Rubikon, będący ciekawym przykładem europejskiego kina fantastyczno-naukowego. Niestety, nie udało mi się obejrzeć w kinie rodzimej produkcji pt. Dzień, w którym znalazłem w śmieciach dziewczynę, czego trochę żałuję.    

Magiczna część fantastyki też miała swoje momenty. Pod tym względem najciekawszą premierą okazała się nowa propozycja od weterana branży, George’a Millera, zatytułowana Three Thousand Years of Longing i opowiadająca współczesną przypowieść o Dżinach. Świetnie wypadła również reinterpretacja bajki o drewnianym chłopcu, Pinokio, którego za pomocą klasycznego lalkarstwa ożywił Guillermo del Toro. No i nie wypada nie wspomnieć o całkiem ciekawej próbie przedstawienia koncepcji multiversum w kontekście dosyć hermetycznego świata trykociarzy, z czym zmierzył się Sam Raimi, oddając w nasze ręce m.in. pierwszy quasi-horro w MCU pt. Doctor Strange: Multiverse od Madness. Niestety, nowy Batman – poza koncepcją świata – okazał się dla mnie trochę zbyt przewidywalny.    

A jak wygląda tegoroczne, gorące top siedem? 

Miejsce 7 – Apollo 10 1/2: Kosmiczne dzieciństwo

Pamiętam jeden z tych ciepłych, letnich wieczorów, gdy całą paczką kolegów bujaliśmy się po okolicy. I gdy około godziny 20 z hakiem słońce zaczęło zachodzić, mój kuzyn Piotrek rzucił nagle takie hasło: w koronach dębów i klonów na tej ulicy siedzi teraz jakiś Predator, który zacznie nas namierzać swoim skanerem na podczerwień! Co robimy? Nietrudno zgadnąć, jaka była reakcja – wszyscy zaczęliśmy się chować gdzie popadnie, a do domu wracaliśmy jak czołgający się przez okopy żołnierze. Niby wiedzieliśmy, że to przecież fikcja, ale nikt nie był na tyle odważny, by wychylić nos zza krzaka. Taka była siła i magia wyobraźni u dzieciaków dorastających w latach 90.

Dlatego doskonale rozumiem ten mięciutki flow, jaki zafundował nam Richard Linklater w swoim najnowszym filmie. Bo Apollo 10 1/2: Kosmiczne dzieciństwo to nie tylko opowieść o przygotowaniach do pierwszej kosmicznej misji z lądowaniem na Lunie, ale też – a może przede wszystkim – zapis jego osobistych wspomnień z czasów dzieciństwa przeżytego w magicznych latach 60 – delikatnie zniekształconych przez pryzmat wybujałej wyobraźni, popartej inteligentnym humorem. Niby wiemy, co się rzeczywiście dzieje i kto konfabuluje, jednak całość jest podana w tak sugestywny sposób, że co rusz człowiek zaczyna potakiwać głową, myśląc: skubaniec jeden, ale to elegancko sprzedał widzom! Plus oczywiście, rzetelnie oddany klimat dekady rockersów, hippisów czy modsów, przepuszczony przez sitko nostalgii, a także świetnie dobranej ścieżki dźwiękowej. No po prostu złoto!

Lecz tak naprawdę, to opowieść o rodzinie, przyjaźni i trochę beztroskim życiu w okresie nasilonych zjawisk analogowych – gdy ludzie spędzali ze sobą dużo czasu i po prostu słuchali siebie nawzajem. A do zabawy wystarczała jedna piłka oraz kawałek trawnika. Być może jest w tym wszystkim jakaś nutka fałszu, trochę zaklinająca rzeczywistość. Ale ja też tak trochę pamiętam swoje dzieciństwo. Gorąco polecam ten film, bo to magia storytellingu w pigułce!

Miejsce 6 – Vesper 

Czy wizja świata po apokalipsie musi się kojarzyć z jakimś ekstremum pogodowym typu przegrzanie lub zlodowacenie? Niekoniecznie, ponieważ może dotykać tematu wymierania, lecz od zupełnie innej strony, czyli samoregulującej się przyrody, która poprzez delikatne wahania w temperaturze i w efekcie, brak plonów, próbuje zakończyć żywot największych szkodników – ludzi. Ale przecież wszyscy wiemy, że nasz gatunek jest jak woda – zawsze znajdzie jakąś szczelinkę lub szparkę, by wcisnąć swoje pięć groszy. A w ramach wizji duetu reżyserskiego w osobach Kristiny Buozyte i Bruna Sampera, powiela znane od tysięcy lat zachowania, dzieląc nację na tych lepszych, mieszkających w miastach-kopułach oraz na outsiderów wegetujących na obrzeżach. W okolicznościach tej drugiej opcji funkcjonuje nastoletnia bohaterka, tytułowa Vesper, żyjąca w dziwnej symbiozie z otaczającą ją fauną i florą. Jednak przez dziwny zbieg okoliczności, przyjdzie jej się zmierzyć z dużo większym wyzwaniem, niż pielęgnacja dogorywającego ojca.

Miejsce 5 – Niewiniątka

Miejsce 4 – Pearl

Miejsce 3 – After Yang

Czy śmierć tudzież brak istnienia są równoznaczne z utratą tych skomplikowanych wspomnień? Tak i nie, bo choć jednostka traci swój zasób, to często sama pozostaje w pamięci oraz we wspomnieniach innych, jako forma tymczasowego bytu – żyjemy tak długo, jak żyje pamięć o nas. Aczkolwiek, by móc rozprawiać o istnieniu i próbować je zdefiniować, trzeba mieć jakiś punkt odniesienia. W tym przypadku bardzo ważne są dwa zdania, które wypowiada tytułowy Yang: Nie ma czegoś bez niczego…, tak jak nie ma dobra, bez zła lub światła bez ciemności; bo to, co dla gąsienicy jest końcem, dla reszty świata jest motylem…

Najnowszy film Kogonady to nie tylko rozprawa na temat człowieczeństwa i jego ewentualnych, przyszłych wariacji, ale też przypowieść o tym, jak sobie radzić po stracie. To egzystencjalna opowieść o świecie, gdzie kolejne formy humanoidalnego życia bywają bardziej ludzkie w swoich odruchach, niż sami ludzie, przez co zatraca się granica postrzegania. A przecież natura nie lubi próżni, bo jak powiedział filmowy android: nawet drzewa, będące symbolem solidnej struktury i rozwoju, pozwalają na przeszczepianie oraz adaptację nowych gałęzi. 

Miejsce 2 – Nope

Po obejrzeniu zapowiedzi zadajesz sobie proste pytanie: czy to kolejny nudny film o UFO? Więc odpowiem za pomocą polskiego tłumaczenia tytułu: Nie. Bo wyobraź sobie, jeden z drugim, że tym razem Jordan Peele przeszedł samego siebie i wchodząc w buty m.in. w Stanisława Lema, skleił niezwykle frapujący obraz traktujący o spotkaniu z nieznanym. A zrobił to z prawdziwym wyczuciem, bo wykorzystał zestaw znanych klisz, wpuszczając widzów niejako w maliny – zaserwował dziwny, ale jednak przewidywalny pierwszy akt, by po chwili spokoju wywrócić wszystko do góry nogami i z kolejnymi minutami uderzać w twarz rękawicą bokserską z napisem: WTF?! Ale to nie koniec rewelacji, bo film tego młodego reżysera to również ważny manifest pro-ekologiczny, który można odebrać jako próbę wypowiedzenia na głos prawdy starej jak świat: nie da się ujarzmić naturalnej dzikości! A każdy zniewolony byt prędzej czy później pokaże swoją prawdziwą naturę!   

Prze-wspaniała zabawa konwencją. I przy okazji, synonim wielkiego kina! 

Miejsce 1 – Everything, Everywhere All at Once